Phòng chứng đau vai gáy

Bệnh Nếu không phát hiện và chữa trị đúng có thể gây biến chứng.
 

Khớp vai là một khớp chỏm cầu, vì thế biên độ vận động của khớp lớn, trong khi đó chỏm to, hõm khớp bé, bao khớp rộng và lỏng lẻo, phía trước mỏng, nên có thể bị trật khớp khi va cham mạnh hoặc càng về già khớp vai dễ thoái hóa góp phần vào căn nguyên gây đau vai, gáy.
 

Nguyên nhân

Ở NCT có rất nhiều nguyên nhân tại khớp vai (viêm, trật khớp vai, thoái hóa khớp vai…) làm cho vùng vai gáy luôn bị đau hoặc nguyên nhân từ ngoài khớp vai như tổn thương ở cơ, bao gân, dây chằng, thần kinh, mạch máu... Ngoài ra, đau vai còn do thiểu năng mạch vành, do u đỉnh phổi hoặc do thoái hóa cột sống cổ dẫn tới các dây thần kinh chi phối vùng vai và cánh tay bị chèn ép gây đau (còn gọi hội chứng vai gáy). Thoái hóa, thoát vị đĩa đệm các đốt sống cổ hoặc do vẹo cổ bởi gối đầu cao hoặc nằm sai tư thế hoặc vẹo cổ bẩm sinh hoặc do dị tật. Đôi khi đau vai gáy do viêm, chấn thương hoặc do các tác nhân cơ học như ngồi lâu, cúi lâu hoặc do mang vác nặng sai tư thế nhất là công nhân đội than, cát từ tàu thuyền lên bờ. Ngoài ra, người ta cũng nhận thấy có một số yếu tố thuận lợi gây thiếu máu cục bộ vùng vai, gáy như thói quen ngồi lâu trước quạt hoặc ngồi lâu trong phòng máy lạnh hoặc do ra ngoài trời không đội mũ, nón để ánh sáng mặt trời chiếu thẳng vào vùng gáy. Đau vai, gáy còn có thể do bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch (thiểu năng mạch vành…). Nên lưu ý là thoái hóa cột sống cổ gây đau vai gáy còn có thể đưa đến hậu quả xấu là gây nên bệnh thiểu năng tuần hoàn não do mạch máu bị chèn ép làm thiếu máu não.

Biến chứng

Nếu cần thiết sẽ được chụp cộng hưởng từ để chẩn đoán nguyên nhân

Nguyên tắc điều trị

Lời khuyên của thầy thuốc

Nếu đau vai vai gáy ở giai đoạn đầu, cần khắc phục nguyên nhân gây ra đau vai gáy mà chính bản thân người bệnh biết được như không đọc sách, đánh máy vi tính kéo dài nhiều thời gian trong một buổi, trong một ngày; không nằm kê gối cao quá cả tư thế nằm ngửa, cả tư thế nằm nghiêng. Một số nghề nghiệp không thể không ngồi lâu trong một thời gian dài như lái xe đường dài, công tác văn phòng, sửa chữa máy móc đòi hỏi tốn thời gian và tập trung trí não cao độ thì nên cố gắng nghỉ giải lao giữa giờ làm việc khoảng 15 - 20 phút. Bên cạnh đó, người bệnh có thể tập cúi xuống, ngẩng đầu lên hoặc quay đầu, xoay cổ nhẹ nhàng trong vòng từ 10 - 15 phút sau vài giờ làm việc liên tục. Tuy nhiên, trong những trường hợp đã được bác sĩ khám và xác định thoái hóa đốt sống cổ, gai cột sống cổ, khớp vai không nên làm các động tác như xoay cổ, vặn cổ, xoay lưng mạnh, nếu làm như vậy sẽ “lợi bất cập hại”, thậm chí nguy hiểm. Người ta cũng khuyên nên bỏ dần thói quen ngồi ở phòng máy lạnh nhiều giờ hoặc khi ra khỏi nhà cần độ mũ, nón để che nắng mỗi khi có ánh nắng mặt trời. Nên bỏ thuốc lá, thuốc lào vì chất độc trong thuốc lào, thuốc lá cũng đóng góp đáng kể trong bệnh gây thoái hóa khớp. Nếu đo mật độ xương có vấn đề không tốt nên nghe theo sự tư vấn của bác sĩ khám bệnh cho mình cả về sử dụng thuốc, cả về chế độ ăn giàu chất canxi.

TTƯT.PGS.TS. BÙI KHẮC HẬU